De Toonder animatiefilms

Beschrijving

Bijna iedereen kent Marten Toonder als schrijver en striptekenaar. Zijn rol als filmmaker is tot op heden nauwelijks belicht. En dat is opmerkelijk want Toonder had jarenlang de ambitie om animatiefilms te maken. Het geld dat hij verdiende met de stripverhalen werd jarenlang door hem geïnvesteerd in tekenfilmprojecten. Zo kwamen zijn meest bekende producties De Gouden Vis (1952) en Moonglow (1954) tot stand. Maar deze twee titels zijn slechts het topje van de ijsberg. De Toonder Studio's behoorden jarenlang tot Nederlands grootste filmproductiebedrijven. En naast dergelijke vrije films werden ook nog eens honderden reclamefilmpjes gemaakt.

In De Toonder animatiefilms beschrijft Jan-Willem de Vries de geschiedenis van deze omvangrijke animatiefilmproductie. Van af Toonders eerste tekenfilmexperimenten tijdens de Tweede Wereldoorlog tot aan de laatste producties die in zijn studio's werden gemaakt. 

Een hoogtepunt hierin is de Bommelfilm Als je begrijpt wat ik bedoel uit 1983, Nederlands eerste avondvullende tekenfilm. Maar ook de filmproductie tijdens de oorlogsjaren wordt uitgebreid belicht. Hoe zat het nu precies met die eerste Tom Poes-film? Werd die niet gemaakt voor een Duitse opdrachtgever? En waren de studio's werkelijk een onderkomen voor kunstenaars, die anders naar Duitse werkkampen werden gezonden? 

Toonders eerste pogingen om een lange film met Tom Poes en heer Bommel te maken dateren al van 1948. Dit boek toont scènes uit het gedroomde filmproject met de titel Fortune Fair en een korte weergave van het verhaal, gebaseerd op een synopsis van Jan Gerhard Toonder. Het boek beschrijft ook waarom het ambitieuze project maar niet van de grond wilde komen en bijna leidde tot een faillissement.

Ook kennen slechts weinig mensen Hugo, een tekenfilmfiguurtje dat het naoorlogse Duitsland moest leren om samen te werken met andere landen. Toonders tekenfilmafdeling produceerde zes korte verhaaltjes met hem voor het Amerikaanse Marschall Plan.

De reeds genoemde filmpjes De Goudens Vis en Moonglow worden elk in een eigen hoofdstuk behandeld, omdat het unieke tekenfilms zijn, die geheel volgens Toonders visie werden gemaakt.

Naast een handjevol bekende filmtitels beschrijft het boek ook talloze producties, die bij het grote publiek volstrekt onbekend zijn. Het boek bevat meer dan 600 afbeeldingen, waaronder productiefoto's, potloodschetsen en storyboards. 

Medewerkers

Marten Toonder maakte de tekenfilms niet alleen. Zijn studio's werden bevolkt door veel talentvolle medewerkers. Daarom maakt de lezer ook kennis met de mensen die verantwoordelijk waren voor al deze films. We komen eindelijk meer te weten over regisseurs als Henk Kabos, Harold Mack en Han van Gelder. 
We maken kennis met de Engelse achtergrondschilder Alan Standen, die Londen verruilde voor Amsterdam en de drie Denen, die jarenlang een belangrijke spil waren op de tekenfilmafdeling. Eén van hen, Børge Ring, won in 1984 een oscar voor zijn korte tekenfilm Anna en Bella. Een ander, Bjørn Frank Jensen was één van de regisseurs van de Bommelfilm. Hoe kwamen ze bij Toonder terecht? En wat deden ze voordat ze naar Nederland kwamen? 
Ook de periode na Toonders vertrek naar Ierland wordt uitgebreid beschreven. De leiding van de studio's was toen in handen van directeur Bert Kroon, die door de week het contact onderhield met klanten en in de weekenden thuis aan scripts werkte. 
Ook creatieve duizendpoot Harrie Geelen was een belangrijke persoon op de filmafdeling. In 2002 was hij de laatste, die zich binnen de Toonder Studio's nog bezighield met het maken van animatiefilms. 
Het zijn slechts enkele van de meer dan 100 medewerkers, die genoemd worden in het boek.

Met een voorwoord van Eiso Toonder.
Voor het boek zijn meer dan 20 medewerkers geïnterviewd!
Het boek bevat een DVD met Toonders belangrijkste filmproducties!

Op de DVD staan o.a. de volgende films:
- Tom Puss und das geheimnis der Grotte I en II
- Tom Puss and the Haunted Castle
- The Magic Music
- Dreamland
- The Legend of Loch Ness
- De Gouden Vis
- Moonglow
- Diverse opdrachtfilms en heer Bommel tekenfilms voor de Amerikaanse markt

Uitgeverij Silvester
336 pagina's, inclusief DVD